Is er een plekje voor Jacco in de kerk?

‘Mamma, gaan we vandaag naar de keruk?’ Jacco kijkt mij vol verwachting aan, maar helaas moet ik hem teleurstellen. ‘Nee, vandaag niet. Vandaag het is dinsdag. Nog vijf nachtjes slapen, dan gaan we naar de kerk.’ Zichtbaar teleurgesteld begint hij aan zijn ontbijt.

Ik vind het echt heel bijzonder dat hij zo graag naar de kerk wil. Toen ik zo oud was vond ik er namelijk niets aan om naar de kerk te gaan, maar ja… toen was er ook nog geen kindernevendienst en moesten wij de dienst gewoon uitzitten.

Verdrietig denk ik terug aan het gesprek dat ik pas geleden had over de kindernevendienst. Het gaat steeds moeilijker met Jacco tijdens de kindernevendienst. Jacco is ontzettend onvoorspelbaar in zijn gedrag. Hij kan heel lief zijn en leuk mee doen, maar hij kan ook zeer ongewenst gedrag vertonen wat moeilijk te doorbreken is.  Het probleem is dat je nooit van te voren weet hoe zijn gedrag zal zijn én dat zijn gedrag zomaar kan omslaan in negatief gedrag.

Ach, ik weet dat zijn gedrag lastig kan zijn en juist daarom gaat er telkens een tiener met hem mee naar de nevendienst. Maar nu hoor ik dat Jacco vooral tijdens het Bijbelverhaal storend gedrag vertoont. Ik begrijp echt dat dit heel lastig is voor de leiding, maar ik weet niet wat ik er verder nog aan kan doen.

Er wordt aan mij gevraagd of wij Jacco misschien ná het Bijbelverhaal naar de nevendienst willen brengen. Dat gaat echt niet! Met veel kunst en vliegwerk kunnen wij Jacco tot aan de nevendienst bij ons in de kerk houden, maar langer houden wij hem gewoon niet rustig.

Het is even stil aan de andere kant van de telefoonlijn. Dan krijg ik te horen waar ik al zo lang bang voor ben: ’We maken ons grote zorgen over Jacco. We vragen ons af of het nog langer haalbaar is dat Jacco naar de nevendienst kan gaan.’  Ondanks dat deze vraag al heel lang door mijn hoofd spookt, komt hij toch als een donderslag bij heldere hemel. Natuurlijk voel ik zelf ook wel aan dat het de ene keer beter gaat dan de andere keer. Dit hoor ik ook terug van de tieners die met Jacco mee gaan. Ik weet als geen ander hoe onvoorspelbaar Jacco is en moeilijk hij te corrigeren is. Maar om hem hiervoor thuis te houden, dat gaat mij te ver! Hij hoort immers net als elk ander kind ook bij de gemeente! Bovendien wil hij zelf dolgraag naar de kerk, hij vindt het heel erg leuk in de nevendienst!

Verdrietig denk ik aan alles wat wij al hebben moeten opgeven vanwege de epilepsie van Jacco. Naar de kerk gaan is één van de laatste dingen die wij als gezin nog samen kunnen doen. Ik zou het niet over mijn hart kunnen verkrijgen om tegen hem te moeten zeggen dat hij niet meer naar de kerk zou mogen gaan.  Ik weet zeker dat hij zal vragen: ’Waarom mag ik niet meer naar de keruk?’  Tja… wat moet ik dan antwoorden? Je mag niet meer naar de kerk, omdat je vervelend doet in de nevendienst? Dit druist in tegen alles waar ik voor sta en wat ik geloof!

Sinds ik moeder ben geworden van een zorg intensief kind, loop ik heel vaak tegen dit soort problemen aan. Het maakt dat ik heel creatief ben geworden in het zoeken naar oplossingen. Soms met positief resultaat, maar meestal weet men zich met een kind als Jacco geen raad. Dan is de boodschap luid en duidelijk: ‘Ik denk niet dat dit de plek is waar Jacco het beste tot zijn recht zal komen.’  Vooral dat laatste moet ik toch echt goed begrijpen…

Maar ik vraag mij af of er in onze kerk niet nog meer kinderen zijn die zoals Jacco wel graag naar de kerk willen, maar vanwege hun beperkingen eigenlijk nergens terecht kunnen. Vervolgens vraag ik mij af of er voor deze kinderen niet een aparte club tijdens de kerkdienst zou kunnen komen. Al zou het maar om een paar kinderen gaan die nu noodgedwongen thuis moeten blijven.

Want stel nu eens dat het niet Jacco was die drie jaar geleden epilepsie kreeg, maar dat het jouw kind was geweest…  

Als reactie op deze blog schreef de jeugdwerker van deze gemeente een blog:

Vanavond stap ik binnen bij een echtpaar om te praten over hun zoon. Zijn moeder schreef gisteren een blog met de titel: is er nog een plek voor Jacco in de kerk? Een hartenkreet van haar en een pijnlijke vraag voor mij om te lezen als jeugdwerker van hem.

De vraag van deze moeder is zo herkenbaar. In elke gemeente zijn ze – ja ook in uw gemeente – ouders die graag als gezin naar de kerk willen, maar daarin beperkt worden door de mogelijkheden van hun kind. Eigenlijk gaat dit nog een stap dieper: ouders die graag hun kind bij Jezus willen brengen, maar waar de werkelijkheid zo ontzettend weerbarstig lijkt te zijn.

Ik ken ouders die het liefst plaats nemen op het balkon en niet tussen de mensen, omdat ze weinig begrip krijgen van kerkbezoekers als hun kind niet stil kan zitten. Ouders die hun kind niet meer naar de kindernevendienst kunnen laten gaan, omdat de leiding ze niet aankan. Moeders die vertellen van de megastress op een zondagmorgen, omdat de kleinste wisselingen in de liturgie onveiligheid betekent voor hun kind.

Een aantal jaar geleden ben ik in onze kerk een gespreksgroep gestart voor deze ouders met unieke kinderen, of zoals ze vaker genoemd worden: kinderen met een sociale beperking. Elke keer als ik thuiskom van zo’n avond praten over deze prachtige kinderen en de strijd achter de voordeur moet ik een beetje huilen van binnen.

Hoe geven we het geloof door aan deze kinderen? Hoe geven we het geloof door aan Jacco? Wat kunnen wij als kerk daarin betekenen, voor hem, voor zijn gezin? Ik merk dat het elke keer weer een zoektocht op maat is.

Zo hebben we inmiddels standaard iemand geregeld die tijdens ons jeugdkamp van de kerk als enige taak heeft: zorg voor deze unieke kinderen. Deze persoon weet wat zij nodig hebben om te kunnen genieten van het kamp. Of lopen er een aantal tieners mee de kerk uit als de kindernevendienst begint om extra aandacht te geven aan een paar. En krijgen sommige gezinnen de liturgie een paar dagen van te voren, zodat ouders kinderen kunnen voorbereiden.

Vanavond dus de vraag hoe we Jacco and family weer een stap verder kunnen helpen. Ik weet het nu eerlijk gezegd nog niet, maar hoop dat we vanavond weer een stap verder komen en hem en zijn gezin weer een plekje kunnen gaan geven…